06.08.2020, 13:45

Güneşi kucaklayan şehir ‘Midyat’

“Uyandım baktım ki bu sabah, güneş vurmuş içime... Kuşlara, yapraklara dönmüşüm.” (Orhan Veli)

Bir başka doğar güneş bu şehirde, her taşında desenleri, her evde sıcaklığı var güneşin. Ana şefkatiyle okşar asmanın yaprağını, kavunun, terozi’nin(acur) meyvesine verir tadını, sorgül (buğday) tanesi ışıldar, rengini alır sıcaklığının. Toprağının bile tadı var bu şehrin... İnsanının da, gölgesinin de var... Güneş kucaklar, gelen de giden de lezzetlenir bu şehirde... Midyat ‘çok özel’ gelsenize!

HER ŞEYİN ANA VATANI

Midyat’ın gizemli tarihi çok çok eski, inançların doğayla hemhal olduğu, güneşin altın renge bürüdüğü toprağının, taşının insana ilham vererek edebiyatına ve estetiğine kazandırdığı ruhun kendisidir ‘Midyat.’ Tarihine çok hakim değilim, anlatamayabilirim ama lezzetini, özgünlüğünü ve kültürel zenginliğini anlatabilirim. “Her şeyin ana vatanı” derken abartmadım. Toprak ve güneşten aldığı lezzetle yetişen atalık tohum ‘Sorgül’ buğdayının, tandır ekmeğinin ve bulgurunun, ülkenin en lezzetlisi olarak bilinen ‘Sarı mercimeğin’, eşi emsali olmayan genelde acur olarak bilinen ‘Terozi’ ve geleneksel adı ‘Rami’ olan ‘kelek’ cinsi meyvelerin, tadını topraktan, rengini güneşten alan ‘Midyat kavununun’, sonbaharın ılık güneşiyle pişen ‘Mazruna’ üzümünün de ilk doğdukları yer, ‘Midyat.’ Telkari’nin (gümüş işlemeciliği), ‘Nahit’ taşının ve onları dantel gibi işleyen ustalarının da ana vatanı, kadim ‘Süryani’ halkının ve ‘Muhallemilerin’ de.

Güneşi kucaklayan şehir ‘Midyat’

TANDIR EKMEĞİ

Sorgül buğdayından taş değirmenlerde çekilen un ve Mezopotamya’ya has tandırlarda pişirilen geleneksel ve bana göre dünyanın en lezzetli, doyurucu ve sağlıklı ekmeği ‘Tandır ekmeği.’ Midyat’ın geleneksel kadınlarının evlerindeki tandırlarda pişirerek, belediye aracılığıyla satışa sunduğu ekmeğin yeniden canlandırılmış olması büyük bir kazanç. Çok yakında belediyenin restore edeceği tarihi bir binada yine Midyatlı kadınların üreteceği Tandır ekmeğinin tarihe gömülmeyeceğinin haberini almak benim için ayrı bir sevinç kaynağı oldu. Belediye başkanı Veysi Şahin’in tandır ekmeğini tescil ettirmek için ‘Coğrafi işaret müracaatı’ müjdesi ve geleneklerimizin yaşatılması adına teşekkür ediyorum.

Güneşi kucaklayan şehir ‘Midyat’

TEROZİ (ACUR) TURŞUSU

Sevgili Başkan Veysi Şahin’in bir başka ‘Coğrafi işaret’ müjdesi de, Midyat’ın geleneksel ev yapımı turşusu ‘Terozi’ için geldi. Buna da çok sevindim. Lezzetini anlatmak için kelime seçmek yerine tadına bakmak gerek, tarifi yaparken de, tadı, kokusu ‘Güneş’ rengi ve lezzeti ‘Midyat’ demek en doğrusu.

Güneşi kucaklayan şehir ‘Midyat’

KAFRO (ELBEĞENDİ)

Kadim Süryani halkının Avrupa’da yaşayan kesiminin ‘eve dönüş’ projesi olarak yeniden canlandırdığı köyün adı ‘Kafro.’ Bagog (Dibek) dağının meşe ve badem ağaçlarının arasına yerleşmiş, mazruna (üzüm) bağlarının bereketi ile yeşerirken, lezzetini ve özgün halini de korumuş bir köy ‘Kafro.’ Türkçe ismi ‘Elbeğendi.’ El beğenir de biz beğenmez miyiz hiç? Dağ başında yiyebileceğiniz en güzel ‘pizza’ da orada. ‘Kafro Pizzeria’ köyün içine Avrupa’dan dönüş yapan bir köylünün kurduğu pizzacı. Yerel peynirlerden yapılan ‘Pizza Zozan’ deneyebilirsiniz. Sirik (otlu peynir) peynirin tadı size dağ havasını özümsetecek, hayvanın otlandığı otların tadını hissedeceksiniz. İtalya da değil Bagog’da pizza yiyeceksiniz, ‘Mozzarella’ peyniri beklemeyin yani. Pizza bahane aslında, ortam otantik, köy şahane.

Güneşi kucaklayan şehir ‘Midyat’

MEŞHUR HAŞLAMACI

Geleneksel haşlamanın içinde patates, havuç veya baharat yok. Tamamen yerel meralarda otlamış bir yaşlarında kuzu ve oğlakların etlerinden yapılıyor. İyi su, iyi et kullanılıp haşlanıyor, haliyle tadına da doyulmuyor. Lezzetin sırrını sorduğum esas usta, ‘Haşim Keskin’in’ 9 çocuğundan biri Hüseyin usta, “Hava güzel, toprak güzel, ot güzel, dolayısıyla et güzel” dedi. Tevazuu gösterip kendi ellerinin lezzetini saymadı ama 39 yıldır bu ellerle yapılıyor, “Elleriniz dert görmesin” diyerek hakkını verelim. Giderseniz uğrayın, her şey çok güzel.

Güneşi kucaklayan şehir ‘Midyat’

AYRANCI YUNUS

Midyat’tan, sular altında kalan Hasankeyf’i görmeye giderken rastladım ayrancı Yunus’a. ‘Ayrancı Geçidi’nin de isim babası olmuş Ayrancı Yunus. Boğucu sıcakta, püfür püfür serinleten dağ esintisi gibiydi ayranın lezzeti, bayıldım. Üstüne serpiştirdiği dağ kekiği ve yanında ikram ettiği ‘Rami’ (acur) mest ediciydi, serinledim. Köylünün getirdiği her yoğurttan yapmıyor, mayalama yöntemleri değişkenlik gösteren yoğurtları da kullanmıyor. Koyun, inek karıştırıp yayığa veriyor, içince yayılasınız geliyor. Mutlaka yayılın, beğeneceksiniz.

Yorumlar (0)
Yorum yapabilmek için lütfen üye girişi yapınız!
Günün Anketi Tümü
Midyatgazete.com'un En Çok Hangi Hizmetinden Faydalanıyorsunuz?
Namaz Vakti 29 Mart 2023
İmsak
Güneş
Öğle
İkindi
Akşam
Yatsı
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 25 60
2. Fenerbahçe 24 54
3. Beşiktaş 25 49
4. A.Demirspor 25 45
5. Trabzonspor 25 44
6. Başakşehir 24 41
7. Kayserispor 25 38
8. Konyaspor 25 34
9. Karagümrük 24 31
10. Antalyaspor 25 28
11. Alanyaspor 25 28
12. Sivasspor 25 27
13. Kasımpaşa 25 26
14. Gaziantep FK 25 25
15. Ankaragücü 24 25
16. İstanbulspor 24 24
17. Giresunspor 24 23
18. Hatayspor 24 23
19. Ümraniye 25 22
Takımlar O P
1. Samsunspor 28 60
2. Eyüpspor 27 53
3. Pendikspor 27 50
4. Rizespor 26 49
5. Sakaryaspor 27 49
6. Keçiörengücü 28 47
7. Bodrumspor 27 42
8. Manisa FK 26 42
9. Göztepe 27 41
10. Boluspor 27 41
11. Bandırmaspor 26 40
12. Tuzlaspor 27 28
13. Erzurumspor 26 25
14. Altay 27 25
15. Adanaspor 28 25
16. Altınordu 27 23
17. Gençlerbirliği 27 21
18. Denizlispor 28 17
19. Yeni Malatyaspor 28 16
Takımlar O P
Takımlar O P
Günün Karikatürü Tümü