Yapay zekâ sektörünün büyüme hızının dünya ekonomisinin birçok alanını dönüştürdüğü biliniyor; ancak son aylarda yaşanan gelişmeler, bu etkinin çok daha derin olduğunu ortaya koydu.
Enerji tüketimi, su kaynakları ve ekran kartı piyasasında yarattığı baskıdan sonra, şimdi de RAM üretiminde küresel bir darboğaz oluştu.
Uzmanlara göre bu kriz, sadece teknoloji devlerini değil, sıradan kullanıcıların telefon, bilgisayar ve tablet fiyatlarını da doğrudan etkileyecek.
Sektör verilerine göre, veri merkezlerinin yapay zekâ modellerini eğitmek için ihtiyaç duyduğu bellek miktarı son bir yılda katlanarak arttı.
Bir dönem bilgisayar toplarken "en kolay erişilen ve en ucuz parça" olarak görülen RAM, artık birçok ülkede günlük olarak değişen fiyatlarla satılıyor. Özellikle 2025'in ikinci yarısında fiyatlar tarihsel bir artış gösterdi; bazı bellek türlerinde yükseliş yüzde 200'e dayandı.
Crucial'ın kapanması kırılma noktası oldu
Kriz, çarşamba günü gelen beklenmedik bir açıklamayla daha da derinleşti. Dünyanın önde gelen bellek üreticisi Micron, neredeyse 30 yıldır uygun fiyatlı RAM ve SSD ürünleriyle tanınan Crucial markasını tamamen kapattığını duyurdu.
Şirket, bundan sonra üretim kapasitesinin büyük bölümünü "stratejik müşterilere" yani yapay zekâ şirketlerine ayıracağını açıkladı.
Micron yönetimi, veri merkezlerinde kullanılan yapay zekâ sistemlerinin "hiç olmadığı kadar yüksek bant genişliği ve devasa miktarda DRAM talep ettiğini" belirtiyor.
Şirketin bu kararının ardından oyuncular, içerik üreticileri ve bireysel kullanıcılar açısından uygun fiyatlı RAM bulmak daha da zor hale geldi.
OpenAI'nin dev projeleri piyasayı kilitliyor
Küresel RAM üretiminin büyük kısmı Micron, Samsung ve SK Hynix'in elinde. Bu üç üretici hem geleneksel RAM hem de yapay zekânın kalbi sayılan yüksek bant genişlikli bellek (HBM) üretimini aynı tesislerde gerçekleştiriyor. HBM talebi arttıkça, tüketiciye yönelik RAM üretim hacmi daralıyor.
OpenAI'nin inşa etmeyi planladığı devasa Stargate veri merkezi projesinin maliyetinin 500 milyar doları bulabileceği belirtiliyor.
Sızan bilgilere göre şirket, Samsung ve SK Hynix'le ayda yaklaşık 900 bin DRAM wafer satın almak için anlaşma yaptı. Bu miktar, dünya genelindeki DRAM üretiminin yaklaşık yüzde 40'ına denk geliyor.
Bu dev talep nedeniyle üreticiler kapasite artırsa bile tüketici tarafında büyük boşluklar oluşuyor. PC üreticileri, 2026'nın ilk çeyreğinde laptop ve masaüstü fiyatlarında "zorunlu zam"mın kaçınılmaz göründüğünü dile getiriyor.
Telefon ve tablet fiyatları da yükselecek
Uzmanlara göre sadece bilgisayarlar değil, akıllı telefon ve tablet pazarında da zincirleme bir baskı oluşacak.
Üreticiler, depolama ve RAM maliyetlerindeki artış nedeniyle yeni modellerde zam yapabilir veya RAM miktarlarını düşürerek maliyeti kısmaya çalışabilir.
Türkiye'de ise kur dalgalanmaları ve yüksek vergiler nedeniyle fiyat artışlarının daha sert hissedileceği belirtiliyor. Pek çok satıcı, "stokla sınırlı kampanyalar" dışında uygun fiyatlı RAM bulmanın zorlaşacağını söylüyor.
Sektörün beklentisi
Yapay zekâ şirketlerinin devasa veri merkezi yatırımları sürdüğü sürece RAM piyasasının rahatlaması beklenmiyor.
Üreticilerin yeni tesis kurması 18 ila 24 ay sürebileceğinden, 2026 yılı boyunca bellek fiyatlarının yüksek seviyede kalması öngörülüyor.
Tüketiciler için kısa vadede en mantıklı adım, cihaz yükseltme kararlarını hızlandırmak veya uygun stok yakalandığında alışveriş yapmak gibi görünüyor. (İLKHA)
